A Xerencia de Urbanismo creouse no 1996 como organismo autónomo administrativo con personalidade xurídica pública e patrimonio propios, sometida á tutela, fiscalización e control do Concello de Vigo. Estatutos XMU (texto refundido publicado no BOP de Pontevedra do 6/10/2010)

As súas competencias son, entre outras:

• Elaboración de plans en proxectos de ordenación urban.
• Programación da actuación urbanística.
• Expropiacións.
• Información e aprobación, cando cumpra, dos expedientes tramitados por iniciativa de particulares.
• Execución de programas.
• Funcións de política urbanística.
• Rexistro de transferencias de beneficios urbanísticos.
• Xestión de patrimonio municipal do solo.